روش های پیشگیری و درمان رفلاکس معده نوزاد

به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، رفلاکس در میان نوزادان در سال اول شایع و معمولاً بی‌ضرر است. اما گاهی اوقات نشانه‌ای از بیماری رفلاکس معده به مری شدید (GERD) یا سایر شرایطی بوده که نیاز به درمان پزشکی دارند.

نوزادان به دلیل رشد ناکافی عضلات مری ممکن است دچار رفلاکس اسید شوند که منجر به تف کردن و استفراغ، امتناع از تغذیه، مشکل در خواب و رشد و عفونت‌های مکرر ریه می‌شود. مری لوله‌ای است که غذا را از گلو به معده می‌رساند. در انتهای مری، دقیقاً جایی که به معده می‌پیوندد، حلقه‌ای از عضله وجود دارد که معمولاً هنگام قورت دادن باز می‌شود. این حلقه ماهیچه‌ای، به اسفنکتر تحتانی مری (LES) معروف است. هنگامی که LES به طور کامل بسته نمی‌شود، محتویات معده و شیره‌های گوارشی می‌توانند به مری برگردند.

برای اینکه بدانیم رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد و علائم خطرناک آن چیست باید به خواندن ادامه دهید.

رفلاکس معده نوزاد چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

رفلاکس اسید معده زمانی است که غذا از معده کودک، به مری او (لوله‌ای عضلانی که دهان را به معده متصل می‌کند) باز می‌گردد و این ممکن است منجر به تف کردن یا استفراغ شود. در اکثر نوزادان، رفلاکس معده مشکل‌ساز نیست چرا که دستگاه گوارش کودک هنوز به طور کامل رشد نیافته است.

با این حال، برای برخی از نوزادان، رفلاکس جدی‌تر است و بر توانایی آنها در دریافت مواد مغذی کافی تأثیر می‌گذارد. کودکان معمولاً علائم دیگری مانند خون در استفراغ، کاهش وزن یا سرفه مزمن دارند. متخصصین کودک این علائم را «علائم دردسرساز» می‌نامند. زیرا چنین علائمی تفاوت بین رفلاکس معده (GER) و بیماری رفلاکس معده شدید (GERD) را نشان می‌دهد. GERD شکل جدی‌تری از GER است که باعث مشکلات جدی سلامتی می‌شود.

رفلاکس معده در نوزادان سالم بارها در طول روز اتفاق می‌افتد. تا زمانی که کودک شما سالم و راضی است و به خوبی رشد می‌کند، رفلاکس دلیلی برای نگرانی نیست و باید بدانید که این عارضه با بزرگتر شدن نوزاد کمتر می‌شود. ادامه داشتن رفلاکس نوزاد پس از 18 ماهگی غیرعادی است.

در موارد نادر، رفلاکس معده نوزاد منجر به کاهش وزن یا رشد می‌شود که از سایر کودکان همسن و هم‌جنس خود عقب می‌ماند. این علائم ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی باشد. این مشکلات پزشکی ممکن است شامل آلرژی، انسداد در دستگاه گوارش یا بیماری رفلاکس معده به مری شدید (GERD) باشند.

در نوزادان، حلقه عضلانی بین مری و معده هنوز به طور کامل رشد نکرده است. این عضله اسفنکتر تحتانی مری (LES) نامیده می‌شود. هنگامی که LES به طور کامل توسعه نیافته است، به محتویات معده اجازه می‌دهد تا به مری برگردند. با گذشت زمان،LES به طور معمول رشد می‌کند.

برخی از عواملی که در رفلاکس معده نوزاد نقش دارند در نوزادان رایج هستند و اغلب نمی‌توان از آنها اجتناب کرد. اینها شامل دراز کشیدن در بیشتر اوقات و تغذیه با رژیم غذایی کاملاً مایع است. اما گاهی اوقات رفلاکس اسید معده نوزاد می‌تواند ناشی از شرایط خطرناک‌تری باشد، مانند:

• اسید معده بیش از حد معمول: در این شرایط، معده اسید کافی برای تحریک و آسیب به پوشش مری دارد.
• تنگی پیلور: یک دریچه عضلانی وجود دارد که به غذا اجازه می‌دهد تا از معده خارج شود و به عنوان بخشی از هضم وارد روده کوچک شود. در تنگی پیلور، این دریچه ضخیم شده و بزرگ‌تر از آنچه که باید می‌شود. به این ترتیب دریچه ضخیم شده غذا را در معده به دام می‌اندازد و مانع از ورود آن به روده کوچک می‌شود.
• ازوفاژیت ائوزینوفیلیک: نوع خاصی از گلبول‌های سفید خون در حملاتی به پوشش مری آسیب می‌رسانند. این گلبول سفید ائوزینوفیل نامیده می‌شود.
• سندرم ساندیفر: این سندرم باعث کج شدن و چرخش نامنظم سر و حرکاتی شبیه تشنج می‌شود. جالب است بدانید که سندرم ساندیفر یکی از عوارض جانبی نادر GERD است.

رفلاکس در نوزادان بسیار شایع است. حدود 50 درصد از نوزادان تا 3 ماهگی حدأقل یک بار در روز علائم رفلاکس مانند تف کردن را نشان می‌دهند. این درصد وقتی نوزادان به 4 ماهگی می‌رسند، حدود 66 درصد خواهد بود. اما در 7 ماهگی، این عدد به 14 درصد کاهش می‌یابد و در 10 تا 14 ماهگی کمتر از 5 درصد است. اکثر نوزادان GER دارند که در سال اول شایع است و جای نگرانی نیست. با این حال، برخی از نوزادان نیز ممکن است مبتلا به GERD باشند.

هنوز اطلاعات دقیقی در دست نیست که دقیقاً چند نوزاد به GERD مبتلا هستند. بسیاری از علائم GERD نزدیک به علائم GER هستند. به عبارت دیگر، علائم مختص GERD نیستند، بلکه می‌توانند به بسیاری از علل یا شرایط احتمالی دیگر اشاره کنند. بنابراین، تشخیص قطعی اینکه آیا نوزاد مبتلا به بیماری رفلاکس معده به مری شدید است یا خیر، می‌تواند دشوار باشد.

با این همه محققان احتمال می‌دهند که کودکانی که شرایط زیر را دارند، احتمال بیشتری می‌رود که مبتلا به GERD باشند:

• فتق هیاتال داشته باشند.
• اختلالاتی داشته باشند که بر مغز یا سیستم عصبی آنها تأثیر می‌گذارد.
• فیبروز کیستیک داشته باشند.
• صرع داشته باشند.
• با شرایطی به دنیا بیایند که مری آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
• آسم داشته باشند.
• نارس به دنیا بیایند.

رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد؟

رفلاکس نوزاد معمولاً از 2 تا 3 هفتگی شروع می‌شود و در 4 تا 5 ماهگی به اوج خود می‌رسد. اما باید در 9 تا 12 ماهگی کاملاً از بین برود و غیرعادی است که علائم GER در هفته اول زندگی نوزاد یا پس از 6 ماهگی نوزاد شروع شود. پس به طور خلاصه، رفلاکس معده نوزاد معمولاً قبل از 8 هفتگی شروع و تا 1 سالگی بهتر می‌گردد.

اکثر نوزادان در 3 ماه اول زندگی خود چند بار در روز تف می‌کنند. در بیشتر موارد، نوزادان در سن 12 تا 14 ماهگی رشد و نمو خود را پیش می‌برند و GER خود را بهتر می‌کنند. همچنین برای کودکان و نوجوانان 2 تا 19 ساله معمولاً گاهی اوقات GER پیش می‌آید.

علائم رفلاکس معده نوزاد چیست؟

حال که متوجه شدیم رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد، بهتر است به سراغ علائم و نشانه‌های آن برویم. علامت اصلی رفلاکس معده در نوزادان تف کردن یا استفراغ است که پس از شیر خوردن رخ می‌دهد. معمولاً نوزادان کمی تف می‌کنند و طبق معمول به کار خود می‌پردازند. این برای بسیاری از نوزادان در سال اول معمول است. اما علائم اضافی، مانند امتناع از خوردن یا سرفه، می‌تواند نشان دهنده بیماری رفلاکس معده به مری شدید (GERD) باشد.

علائم GER در نوزادان عبارتند از:

• تف کردن یا استفراغ بعد از تغذیه که معمولاً اندک است.
• تغذیه‌ای که بیشتر از حد معمول طول بکشد با تف کردن قطع می‌شود.
• نوزادان مبتلا به GER افزایش وزن طبیعی دارند و به طور کلی در تغذیه مشکلی ندارند.
• به نظر می‌رسد آن‌ها تحت تاثیر رفلاکس قرار نگرفته‌اند.

علائم GERD در نوزادان عبارتند از:

• تف کردن یا استفراغ که ممکن است شدید باشد.
• ناراحتی یا تحریک‌پذیری که ممکن است شامل گریه یا قوس شدن پشت در هنگام تغذیه باشد.
• امتناع از شیر خوردن از سینه مادر یا نوشیدن از شیشه شیر.
• افزایش وزن یا رشد نکردنی که مشهود باشد.
• استفراغ خون
• مشکل در بلع
• سرفه
• خس خس سینه
• تنفس پر سر و صدا
• گرفتگی صدا

این علائم می‌تواند به بسیاری از شرایط احتمالی دیگر به جز GERD اشاره کند. اگر هر یک از این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، با پزشک اطفال تماس بگیرید.

برای کاهش شدت رفلاکس معده نوزاد چه باید کرد؟

کاهش رفلاکس معده نوزاد به شدت آن بستگی دارد. نوزادان مبتلا به GER نیازی به دارو ندارند. در عوض، آن‌ها ممکن است از تغییرات در روال تغذیه خود بهره‌مند شوند. چنین تغییراتی می‌تواند به نوزادان مبتلا به GERD هم کمک کند، اما این نوزادان گاهی اوقات به دارو نیاز دارند و به ندرت، نوزادان مبتلا به GERD نیاز به جراحی دارند. برخی از راه‌های کاهش GER عبارتند از:

• استفاده از مکمل‌ها: یکی از راه‌های کاهش شدت رفلاکس معده نوزاد «تغذیه غلیظ شده» است. یعنی شما ماده‌ای را به شیر مادر یا شیر خشک اضافه می‌کنید تا غلیظ‌تر شود. تحقیقات نشان می‌دهد که این نوع درمان، به کاهش علائم قابل مشاهده رفلاکس، مانند تف کردن یا استفراغ کمک می‌کند. همیشه باید قبل از امتحان این نوع مکمل‌ها، با پزشک اطفال صحبت کنید.
• تغییر الگوی تغذیه: تغذیه بیشتر به کودک، اما هر بار با مقادیر کمتر شیر مادر یا شیر خشک، ممکن است به رفلاکس معده نوزاد کمک کند. اما ضروری است که قبل از انجام چنین تغییراتی با پزشک اطفال صحبت کنید تا مطمئن شوید که کودک هنوز تغذیه کافی دارد.حذف پروتئین شیر گاو: حذف شیر گاو برای نوزادانی که به پروتئین شیر گاو حساسیت دارند تف کردن و استفراغ را نیز کاهش می‌دهد. بنابراین، آنچه مانند رفلاکس به نظر می‌رسد ممکن است در واقع یک آلرژی باشد. ممکن است پزشک اطفال توصیه کند که شیر گاو را به مدت دو هفته حذف کنید تا ببیند آیا علائم بهبود می‌یابند یا خیر. این به آن معناست که اگر خود مادر کودک را تغذیه می‌کند، تمام لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف خواهید کند. یا اگر از شیر خشک استفاده می‌کنید، ممکن است لازم باشد نوع دیگری را امتحان کنید.
• داروها: پزشکان فقط برای نوزادانی که به وضوح مبتلا به GERD هستند و فقط در موارد خاص، دارو تجویز می‌کنند. داروهایی مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs)، می‌توانند به مدیریت عوارض GERD، مانند التهاب در مری کودک (ازوفاژیت) کمک کنند. اما آنها با خطرات و عوارض جانبی همراه هستند، بنابراین متخصصین کودک تنها در مواقع ضروری و تا حد امکان برای مدت کوتاهی از آنها استفاده می‌کنند.
• عمل جراحی: اگر اقدامات دیگر برای درمان GERD یا عوارض آن کافی نباشد، ممکن است جراحی یکی از گزینه‌ها باشد. متخصص گوارش کودکان می‌تواند در مورد گزینه های جراحی، از جمله لاپاراسکوپی با شما صحبت کند. اما باید بدانید که جراحی کودک نیز در موارد بسیار نادری اتفاق می‌افتد.

اما با این همه، فراموش نکنید که برخی از علائم نیازی به راهکار درمانی هم ندارند و با گذشت زمان، به خودی خود بهتر می‌شوند. برای اینکه بدانید رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد می‌تواند به بخش‌های نخستین مقاله حاضر مراجعه کنید.

آیا می‌توان از رفلاکس معده در نوزادان جلوگیری کرد؟

نمی‌توان همیشه از رفلاکس معده در نوزاد جلوگیری کرد. اما برخی تغییرات ساده به کودک شما کمک می‌کند که کمتر تف کند:

• کودک را در حین و بعد از شیر دادن، تکان دهید تا آروغ بزند. گاز اضافی در شکم کودک می‌تواند باعث تف کردن یا استفراغ شود و آروغ زدن می‌تواند به جلوگیری از این تجمع گازی کمک کند.
• کودک را حدود 30 دقیقه پس از غذا خوردن در حالت ایستاده نگه دارید.
• با پزشک اطفال در مورد تغذیه بیش از حد و نحوه جلوگیری از آن صحبت کنید. متخصص اطفال می‌تواند به شما کمک کند تا روش‌های سرعت دادن به شیردهی را بیاموزید تا کودک آنچه را که نیاز دارد، دریافت کند اما بیش از حد سیر نباشد.

چه زمانی برای درمان رفلاکس معده نوزاد باید به پزشک مراجعه کرد؟

حال که دانستید رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد اگر کودک شما هنوز علائم زیر را دارد باید سریعاً با پزشک متخصص اطفال تماس بگیرید:

• افزایش وزن ندارد.
• به طور مداوم و به شدت تف می‌کند و باعث می‌شود محتویات معده از دهان پرتاب شود.
• مایع سبز یا زردی را از خود خارج می‌کند.
• خون یا محتویات معده را که شبیه تفاله قهوه است بیرون می‌دهد.
• از شیر خوردن امتناع می‌کند.
• خون در مدفوع دارد.
• دچار مشکل در تنفس یا سرفه‌ای است که از بین نمی‌رود.
• بعد از خوردن غذا به طور غیر عادی تحریک‌پذیر است.
• انرژی زیادی ندارد.

همانطور که گفته شد، این علائم شامل GERD یا انسداد در دستگاه گوارش بوده و برخی از این علائم نشان‌دهنده شرایط جدی اما قابل درمان است.

جمع‌بندی

در این مقاله توضیح دادیم که رفلاکس معده نوزاد تا چند ماهگی ادامه دارد و چگونه می‌توان علائم آن را کاهش داد. اگر فکر می‌کنید نوزادتان به GERD مبتلا است، حتماً باید با پزشک یا متخصص اطفال کودک صحبت کنید. فراموش نکنید که تنها پزشک می‌تواند تشخیص GERD را تأیید کند. آن‌ها همچنین می‌توانند تغییرات خاصی در سبک زندگی را پیشنهاد کنند که ممکن است به درمان GERD یا رفلاکس اسید کودک شما کمک کند.