لقاح آزمایشگاهی (IVF) چگونه انجام می شود؟

مراحل درمان با IVF

IVF را می توان به مراحل زیر تقسیم کرد:

قرص های ضد بارداری یا استروژن

قبل از شروع درمان IVF، پزشک شما ممکن است قرص های ضد بارداری یا استروژن را تجویز کند. این کار برای جلوگیری از ایجاد کیست تخمدان و کنترل زمان چرخه قاعدگی شما استفاده می شود و به پزشک شما اجازه می‌دهد تا درمان شما را کنترل کند و تعداد تخم‌های بالغ را در طول فرآیند بازیابی تخمک به حداکثر برساند. برای برخی از افراد قرص های ضد بارداری ترکیبی (استروژن و پروژسترون) تجویز می شود، در حالی که به برخی دیگر فقط استروژن داده می شود.

تحریک تخمدان

در طی هر چرخه طبیعی در یک فرد سالم در سن باروری، گروهی از تخمک ها هر ماه شروع به بالغ شدن می کنند. به طور معمول، تنها یک تخمک به اندازه کافی بالغ می شود تا تخمک گذاری کند. تخم های نابالغ باقی مانده در آن گروه از بین می روند.

در طول چرخه IVF، از داروهای هورمونی تزریقی برای تشویق کل گروه تخمک های آن چرخه به بلوغ همزمان و کامل استفاده می شود. این به این معنی است که به جای داشتن تنها یک تخمک (مانند یک چرخه طبیعی)، ممکن است تعداد زیادی تخمک داشته باشید. نوع، دوز و دفعات داروهای تجویز شده بر اساس سابقه پزشکی، سن، سطح AMH (هورمون ضد مولرین) و پاسخ شما به تحریک تخمدان در چرخه‌های قبلی IVF برای شما به‌عنوان یک فرد تنظیم می‌شود.

مراحل دیگر در فرآیند تحریک تخمدان عبارتند از:

• نظارت: پاسخ تخمدان شما به داروها با سونوگرافی و سطح هورمون خون کنترل می شود. نظارت می تواند روزانه یا هر چند روز یکبار در طول دو هفته انجام شود. بیشتر تحریکات بین هشت تا 14 روز طول می کشد. در قرار ملاقات ها با پزشک، او از سونوگرافی برای بررسی رحم و تخمدان های شما استفاده می کند. خود تخمک ها خیلی کوچک هستند که با سونوگرافی قابل مشاهده نیستند. اما، پزشک اندازه و تعداد فولیکول های تخمدان در حال رشد را اندازه گیری می کنند. فولیکول ها کیسه های کوچکی در داخل تخمدان شما هستند که هر کدام باید حاوی یک تخمک باشند. اندازه هر فولیکول نشان دهنده بلوغ تخمک است. بیشتر فولیکول های بزرگتر از 14 میلی متر حاوی یک تخمک بالغ هستند. تخمک های موجود در فولیکول های کمتر از 14 میلی متر به احتمال زیاد نابالغ هستند و بارور نمی شوند.
• تزریق ماشه ای: هنگامی که تخمک های شما برای بلوغ نهایی آماده می شوند (که توسط سونوگرافی و سطح هورمون تعیین می شود)، یک “شات ماشه ای” برای نهایی کردن بلوغ تخمک های شما در آماده سازی برای بازیابی تخمک داده می شود. به شما دستور داده می شود که تزریق ماشه را دقیقاً 36 ساعت قبل از زمان برنامه ریزی شده برای بازیابی تخمک انجام دهید.

بازیابی تخمک

• پزشک شما از سونوگرافی برای هدایت یک سوزن نازک به داخل هر یک از تخمدان ها از طریق واژن استفاده می کند. سوزن به یک دستگاه مکنده متصل است که برای بیرون کشیدن تخمک های شما از هر فولیکول استفاده می شود.
• تخمک های شما در ظرف حاوی محلول مخصوص قرار می گیرند. سپس ظرف را در انکوباتور (محیط کنترل شده) قرار می دهند.
• برای کاهش ناراحتی در طول این روش از دارو و آرامبخش خفیف استفاده می شود.
• بازیابی تخمک 36 ساعت پس از آخرین تزریق هورمون شما انجام می شود.

لقاح

مدتی بعد از عمل بازیابی تخمک، جنین شناس سعی می کند تمام تخمک های بالغ را با استفاده از تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم یا ICSI بارور کند. این بدان معنی است که اسپرم به هر تخمک بالغ تزریق می شود.

برروی تخمک های نابالغ ICSI انجام نمی شود. تخمک های نابالغ در یک ظرف حاوی اسپرم و مواد مغذی قرار می گیرند. تخمک های نابالغ به ندرت فرآیند بلوغ خود را در ظرف به پایان می‌رسانند. اگر یک تخمک نابالغ بالغ شود، اسپرم موجود در ظرف می تواند برای بارور کردن تخمک تلاش کند.

به طور متوسط 70 درصد تخمک های بالغ بارور می شوند. به عنوان مثال، اگر 10 تخمک بالغ بازیابی شود، حدود 7 تخمک بارور می شود. در صورت موفقیت، تخمک بارور شده به جنین تبدیل می شود.

اگر تعداد بسیار زیادی تخمک وجود دارد یا نمی خواهید همه تخمک ها بارور شوند، ممکن است برخی از تخمک ها قبل از لقاح برای استفاده در آینده منجمد شوند.

رشد جنین

طی پنج تا شش روز آینده، رشد جنین شما به دقت تحت نظر خواهد بود.

جنین شما باید بر موانع قابل توجهی غلبه کند تا به یک جنین مناسب برای انتقال به رحم تبدیل شود. به طور متوسط، 50 درصد از جنین های بارور شده به مرحله بلاستوسیست پیشرفت می کنند. این مرحله مناسب ترین مرحله برای انتقال به رحم شما است. به عنوان مثال، اگر هفت تخمک بارور شوند، ممکن است سه یا چهار تا از آنها به مرحله بلاستوسیست برسند. 50 درصد باقی مانده معمولاً پیشرفت نمی کنند و دور انداخته می شوند.

تمام جنین های مناسب برای انتقال در روز پنجم یا ششم لقاح منجمد می شوند تا برای انتقال جنین در آینده استفاده شوند.

انتقال جنین

دو نوع انتقال جنین وجود دارد: انتقال جنین تازه و انتقال جنین منجمد. پزشک شما می‌تواند در مورد استفاده از جنین‌های تازه یا منجمد با شما صحبت کند و بر اساس موقعیت منحصر به فرد شما تصمیم بگیرد که کدام گزینه بهترین است. هر دو انتقال جنین منجمد و تازه از یک فرآیند انتقال پیروی می کنند و تفاوت اصلی در نام دلالت دارد.

انتقال جنین تازه به این معنی است که جنین شما بین سه تا هفت روز پس از عمل بازیابی تخمک وارد رحم شما می شود. این جنین منجمد نشده است و “تازه” است.

انتقال جنین منجمد به این معنی است که جنین های منجمد (از چرخه قبلی IVF یا تخمک های اهدایی) ذوب شده و وارد رحم شما می شوند. این روش به دلایل لجستیکی رایج تر است و به این دلیل که این روش بیشتر منجر به تولد زنده می شود. انتقال جنین منجمد ممکن است سالها پس از بازیابی و لقاح تخمک اتفاق بیفتد.

به عنوان بخشی از اولین مرحله در انتقال جنین منجمد، شما هورمون های خوراکی، تزریقی، واژینال یا ترانس درمال را مصرف می کنید تا رحم خود را برای پذیرش جنین آماده کنید. معمولاً 14 تا 21 روز مصرف داروی خوراکی و سپس شش روز تزریق است. به طور معمول، در این مدت دو یا سه قرار ملاقات خواهید داشت تا آمادگی رحم خود را با سونوگرافی کنترل کنید و سطح هورمون خود را با آزمایش خون اندازه گیری کنید. وقتی رحم شما آماده شد، برای عمل انتقال جنین برنامه ریزی می شود.

اگر از جنین تازه استفاده می کنید، روند مشابه است، با این تفاوت که انتقال جنین طی سه تا پنج روز پس از بازیابی انجام می شود.

انتقال جنین یک روش ساده است که نیازی به بیهوشی ندارد. شبیه معاینه لگن یا پاپ اسمیر است. یک اسپکولوم در داخل واژن قرار می گیرد و یک کاتتر نازک از طریق دهانه رحم به داخل رحم وارد می شود. یک سرنگ متصل به انتهای دیگر کاتتر حاوی یک یا چند جنین است. جنین ها از طریق کاتتر به داخل رحم تزریق می شوند. این روش معمولا کمتر از 10 دقیقه طول می کشد.

بارداری

بارداری زمانی اتفاق می افتد که جنین خود را در دیواره رحم شما لانه گزینی می کند.پزشک از آزمایش خون برای تعیین باردار بودن شما تقریباً 9 تا 14 روز پس از انتقال جنین استفاده می کند.

اگر از تخمک های اهدا کننده استفاده می شود، همان مراحل انجام می شود. پس از انجام لقاح، جنین به فردی که قصد حاملگی را دارد (چه با داروهای مختلف باروری یا بدون آن) منتقل می شود.

قبل از شروع درمان IVF باید عوامل زیادی را در نظر گرفت. برای دریافت بهترین درک از فرآیند IVF و آنچه باید انتظار داشت، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید.

آمادگی برای IVF

قبل از شروع درمان IVF، به معاینه پزشکی کامل و آزمایش های باروری نیاز دارید. شریک زندگی شما نیز معاینه و آزمایش خواهد شد. برخی از آماده سازی هایی که طی خواهید کرد عبارتند از:

• مشاوره IVF
• معاینه رحم، تست پاپ و ماموگرافی به روز (در صورت بالای 40 سال)
• تجزیه و تحلیل مایع منی
• غربالگری عفونت های مقاربتی (STIs) و سایر بیماری های عفونی
• آزمایش ذخیره تخمدان و آزمایش خون و ادرار
• دستورالعمل نحوه تجویز داروهای باروری
• غربالگری ناقل ژنتیکی
• ارزیابی وضعیت رحم (هیستروسکوپی یا سونوگرافی با آب نمک (SIS))

پزشک از شما می خواهد که مکمل اسید فولیک را حداقل سه ماه قبل از انتقال جنین شروع کنید.

بعد از IVF چه انتظاری دارید؟

علائم خفیفی وجود دارد که می توانید پس از انتقال جنین تجربه کنید:

• نفخ و گرفتگی خفیف
• حساسیت سینه ها به دلیل سطوح بالای استروژن
• لکه بینی
• یبوست

بسیاری از افراد بلافاصله پس از عمل بازیابی تخمک به فعالیت های عادی باز می گردند. با این حال، تا 24 ساعت پس از بیهوشی نباید رانندگی کنید. حدود 9 تا 14 روز پس از انتقال جنین، شما برای آزمایش بارداری با استفاده از نمونه خون به کلینیک باز می‌گردید.

تزریق داروی IVF

در طول چرخه IVF، از داروهای هورمونی تزریقی برای تشویق کل گروه تخمک های آن چرخه به بلوغ همزمان و کامل استفاده می کنید. پزشک شما نوع دارو، دفعات و دوزهای مورد نیاز برای درمان را تعیین می کند. این بر اساس سن، سابقه پزشکی، سطح هورمون و پاسخ شما به چرخه های قبلی IVF در صورت امکان است. شما می توانید انتظار داشته باشید که داروی باروری را برای حدود هشت تا 14 روز تزریق کنید.

چه داروهایی برای IVF استفاده می شود؟

در طول چرخه IVF می توان از چندین دارو استفاده کرد. برخی از آنها به صورت خوراکی مصرف می شوند، در حالی که برخی دیگر تزریق می شوند، از طریق پوست جذب می شوند یا در واژن قرار می گیرند. پزشک دوز و زمان دقیق را بسته به برنامه درمانی شما مشخص می کند.

در مرحله تحریک تخمدان، می توانید انتظار داشته باشید که هورمون های تزریقی به شما داده شود:

• هورمون محرک فولیکول (FSH): این هورمون ها برای تحریک تخمدان ها برای تولید تخمک عمل می کنند. ممکن است در طول درمان یک یا ترکیبی از هر دو به شما داده شود. این کار تقریباً تا 14 روز انجام می شود.
• گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG): معمولاً به عنوان یک واکسن نهایی برای تحریک تخمک های شما به بلوغ و شروع تخمک گذاری انجام می شود.
• لوپرولید استات: یک نوع آگونیست هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH) (آغاز کننده پاسخ) است که به صورت تزریقی تجویز می شود. می تواند به کنترل فرآیند تحریک کمک کند.

ممکن است قبل از شروع IVF برای شما قرص های ضد بارداری یا تزریق تجویز شود. این یک سطح از کنترل چرخه شما را فراهم می کند و به همه تخمک های شما اجازه می دهد تا به طور همزمان فعال شوند.

به اکثر افراد مکمل های استروژن داده می شود تا قبل و بعد از انتقال جنین مصرف کنند. این هورمون به ضخیم شدن پوشش داخلی رحم آنها کمک می کند. پروژسترون همچنین برای بهبود شانس لانه گزینی جنین و رشد آن به بارداری موفق اضافه می شود. اکثر آنها این کار را در طول سه ماهه اول خود ادامه می دهند.

این داروها یا خوراکی، تزریقی، ترانس درمال یا واژینال هستند.

کمک هچ در IVF چیست؟

کمک هچ تکنیکی است که در درمان IVF استفاده می شود و شامل ایجاد یک سوراخ در پوسته بیرونی جنین قبل از انتقال جنین به رحم شما است. این سوراخ به جنین شما کمک می کند تا راحت تر از پوسته بیرونی خود خارج شود.

برای باردار شدن، جنین شما باید بیرون بیاید و به دیواره رحم بچسبد و شانس آن را برای لانه گزینی در رحم افزایش دهد. این کار در درجه اول برای کسانی که چندین دوره ناموفق IVF داشته اند استفاده می شود.

هزینه IVF چقدر است؟

ارائه مبلغ دقیق دشوار است زیرا هزینه به سابقه سلامتی و برنامه درمانی شما، پوشش بیمه و خود مرکز درمانی بستگی دارد.