دوران بارداری، دوران بسیار مهمی در حیاط یک زن است؛چراکه یک زن متاهل می‌خواهد طعم مادر شدن و سختی دوران بارداری را بچشد. در این دوران حساس زنان باردار باید تمام شرایط فیزیولوژی بدن خود را به طور دقیق رصد کرده و کوچکترین وضعیت نابسامان و غیر طبیعی را به پزشک متخصص گزارش کنند.
دیابت یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مربوط به متابولیسم در انسان شناخته شده است.حال اگر همین دیابت در هنگام بارداری وجود داشته باشد، چه اتفاقی برای مادر خواهد افتاد؟ دیابت در بارداری یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین عوارض بارداری در زنان به شمار می‌رود. در این گزارش قصد داریم تا ببینیم علائم دیابت در بارداری چیست و برای آن چه کارهایی باید انجام دهیم.
دیابت بارداری چیست؟
انسولین هورمونی است که وظیفه آن گرفتن قند از خون و ذخیره آن به صورت گلیکوژن در سلول‌های بدن است. همه جنین‌ها (نوزادان) و جفت (بعد از زایمان) هورمون‌هایی تولید می‌کنند که مادر را در برابر انسولین خود مقاوم می‌کند. اکثر زنان باردار برای جبران، انسولین بیشتری تولید می‌کنند.
اما برخی از زنان باردار نمی‌توانند به اندازه کافی انسولین اضافی تولید کنند و سطح قند خون آنها افزایش می‌یابد که به این بیماری «دیابت بارداری» گفته می‌شود. دیابت بارداری نوعی دیابت است که زنان را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می‌دهد.علت آن است که در دوران بارداری نیاز بدن به انسولین افزایش می‌یابد. تمام سلول‌های بدن شما برای عملکرد طبیعی به قند نیاز دارند.
دیابت بارداری چه مشکلاتی می‌تواند ایجاد کند؟
بسیاری از اختلالات ناشی از این بیماری مربوط به بالا بودن سطح قند خون است. هدف اصلی درمان دیابت بارداری، کاهش عوارضی مانند بزرگ شدن بیش از حد نوزاد است (وزن در هنگام تولد بیش از 4500 گرم). زایمان یک نوزاد بزرگ به صورت طبیعی دشوار است.
زایمان طبیعی خطر آسیب دیدن نوزاد بزرگ را افزایش می‌دهد. به عنوان مثال شکستگی استخوان یا آسیب عصبی). همچنین احتمال آسیب رساندن به مادر در حین زایمان نیز بیشتر است.
پیش بینی اینکه چه کسی به دیابت بارداری مبتلا می‌شود دشوار است. برخی عادات ممکن است خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش دهند. این موارد شامل کاهش وزن قبل از بارداری در صورت داشتن اضافه وزن، داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و ترک سیگار است.
روش تشخیص دیابت بارداری چیست؟
تمامی زنان افراد باردار در دوران بارداری باید از نظر دیابت بارداری آزمایش شوند. اکثر افراد باید زمانی که در 6 یا 7 ماهگی باردار هستند آزمایش شوند؛ این همان هفته 24 تا 28 بارداری است. اما افرادی که در معرض خطر بالای دیابت هستند ممکن است نیاز به آزمایش در ابتدای بارداری داشته باشند.
دیابت بارداری نوعی دیابت است که زنان را در دوران بارداری تحت تاثیر قرار می‌دهد.علت آن است که در دوران بارداری نیاز بدن به انسولین افزایش می‌یابد
دیابت بارداری چگونه درمان می‌شود؟
برای درمان دیابت بارداری، باید قند خون خود را مرتباً چک کنید. بهتر است دستگاه چک قند خون داشته باشید و بتوانید چگونه به تنهایی با آن قند خود را چک کنید. برخی از افراد به تزریق انسولین یا سایر داروهای دیابت نیز نیاز دارند.
چگونه باید رژیم غذایی خود را تغییر دهم؟
یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما بگوید که چگونه رژیم غذایی خود را تغییر دهید، زیرا هیچ رژیم غذایی واحدی وجود ندارد که برای همه مناسب باشد. در دوران بارداری باید رژیم غذایی سالمی داشته باشید.
سه وعده غذایی کوچک و سه تا چهار میان وعده سالم بخورید. هر دو تا سه ساعت یکبار غذا بخورید. وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها را حذف نکنید.
از دسرهای شیرین و نوشیدنی‌های از پیش شیرین شده خودداری کنید. این شامل آب نبات، کیک، کلوچه، بستنی، دونات، مربا و ژله، شربت و سس شیرین است. همچنین از افزودن شکر به غذاها و نوشیدنی‌ها خودداری کنید.
آیا باید ورزش کنم؟
برای درمان دیابت بارداری نیازی به ورزش ندارید، اما فعال بودن به کنترل قند خون و وزن شما کمک می‌کند. اگر قبلاً ورزش می‌کنید، معمولاً می‌توانید همان فعالیت را ادامه دهید، اما در این زمینه بهتر است با پزشک مشورت کنید. اگر تاکنون ورزش نکرده‌اید و می‌خواهید شروع کنید، از پزشک خود بپرسید که چه نوع فعالیتی برای شما بی خطر است.
اگر دیابت بارداری داشته باشیم هر چند وقت یک بار باید به پزشک مراجعه کنیم؟
افراد مبتلا به دیابت بارداری باید بیشتر از سایر افراد باردار به پزشک مراجعه کنند. تعداد ویزیت‌های لازم به میزان کنترل قند بستگی دارد و اینکه آیا برای کنترل قند از انسولین استفاده می‌کنید. بیشتر زنانی که به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند، ویزیت‌های دوران بارداری مکرر دارند؛مثلاً هر هفته یک یا دو بار؛ به خصوص اگر از انسولین استفاده می‌شود.
هدف از اینها ویزیت برای نظارت بر سلامت خود و کودکتان، بحث در مورد رژیم غذایی، بررسی قند خون و تنظیم دز انسولین (در صورت مصرف آن) برای حفظ سطح قند خون شماست. تغییر دز انسولین با پیشرفت بارداری معمول است. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که یک یا دو سونوگرافی برای بررسی رشد و اندازه جنین انجام دهید.
چگونه قند خونم را در منزل پایش کنم؟
در ابتدا، اکثر زنان باید سطح قند خون خود را چهار بار در روز چک کنند. این اطلاعات می‌تواند به تعیین اینکه آیا سطح قند خون شما در حد هدف است یا خیر کمک کند. اگر سطوح شما بالاتر از حد معمول باقی بماند، احتمالاً پزشک شروع انسولین را به شما توصیه می‌کند. تقریباً 15 درصد از زنان مبتلا به دیابت بارداری به انسولین نیاز دارند.
انسولین دارویی است که به کاهش سطح قند خون کمک می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به عوارض را کاهش دهد. شما باید انسولین را تزریق کنید؛ زیرا در صورت مصرف خوراکی اثری ندارد. اکثر زنان با دادن یک تا دو واحد انسولین در روز شروع می‌کنند. اگر سطح قند خون شما بالاست بعد از غذا خوردن، ممکن است لازم باشد سه یا چهار واحد در روز به خودتان انسولین بزنید.
اگر انسولین مصرف می‌کنید، باید حداقل چهار بار در روز سطح قند خون خود را چک کنید. همچنین باید نتایج خود را یادداشت کنید و در هر ویزیت به پزشکتان نشان دهید.
آیا می‌توانم زایمان طبیعی داشته باشم؟
اگر سطح قند خون شما در دوران بارداری نزدیک به حد طبیعی است و هیچ عارضه دیگری ندارید، زمان ایده آل برای زایمان بین هفته های 39 تا 40 بارداری است، نه دیرتر از موعد زایمان. اگر سطح قند خون شما نزدیک به نرمال بوده است، احتمال اینکه زایمان طبیعی داشته باشید بسیار زیاد است. در طول بستری برای زایمان، قند بررسی می‌شود.
بعد از زایمان چه اتفاقی می‌افتد؟
احتمالاً دیابت شما از بین می‌رود و قند خون شما به حالت عادی باز می‌گردد. اگر انسولین یا داروی دیگری مصرف می‌کردید، احتمالا دیگر به آن نیاز نخواهید داشت. البته پزشک یا پرستار شما باید قند خون شما را بررسی کند تا مطمئن شود که سطح شما به حالت عادی باز می‌گردد و همین طور باقی می‌ماند. افرادی که دیابت بارداری دارند در معرض خطر بسیار بالایی برای ابتلا به دیابت ملیتوس در مراحل بعدی زندگی هستند. شما باید 2 یا 3 ماه پس از زایمان و سپس هر سال یکبار برای دیابت چک شوید.
این مسئله از آن جهت حائز اهمیت است که دیابت بارداری خود به شکل مجزا یکی از انواع دیابت به شمار می‌رود و این در حالی است که فرد مبتلابه دیابت نوع یک یا دو یا… در دوران بارداری قند خون بالایی دارد. در هر دو صورت کنترل قند خون اصل درمانی مهم برای جلوگیری از عوارض مربوطه و یک بارداری رضایت‌بخش است.
اگر سطح قند خون شما در دوران بارداری نزدیک به حد طبیعی است و هیچ عارضه دیگری ندارید، زمان ایده آل برای زایمان بین هفته های 39 تا 40 بارداری است
علائم دیابت در بارداری
به طور کلی خیلی اوقات دیابت علائم مشخصی ندارد و در آزمایش‌های روتین یا هنگامی که عوارض آن نمایان می‌شود تشخیص داده می‌شود. علائم دیابت در بارداری و در شرایط دیگر شامل یک سری علائم و عوارض کلی است که باعث می‌شود به قند خون بالا شک کنیم. این علائم به‌طور کلی عبارت‌اند از:
پرنوشی
پرادراری
تغییرات وزن
خستگی
تغییرات اشتها
تاری دید
افزایش عفونت‌ها.
عوارض دیابت در بارداری
عوارض دیابت در بارداری به دو دستۀ عوارض دیابت برای مادر و عوارض برای جنین تقسیم می‌شوند. در واقع بالابودن قند خون هم بر سلامت مادر تأثیر می‌گذارد و هم می‌تواند موجب ایجاد مشکلات مختلفی در جنین شود.
مادری که مبتلا به دیابت بارداری شده است در معرض عفونت، زایمان زودهنگام، افزایش حجم مایع آمنیوتیک و در نهایت آسیب به کلیه و شبکیه چشم قرار دارد.
سلامت جنین نیز در چنین شرایطی به خطر می‌افتد و عوارض احتمالی همچون ناهنجاری‌های قلبی، سندرم زجر تنفسی، بزرگی قلب و اختلالات متابولیک در انتظار نوزاد است.
قند خون در دوران بارداری باید چند باشد؟
در دوران بارداری قند خون ناشتا باید کمتر از 92 باشد.
آیا دیابت بارداری بعد از زایمان رفع می شود؟
اغلب افرادی که به دیابت بارداری مبتلا می‌شوند بعد از زایمان بهبود می‌یابند؛ اما، به احتمال 30 ـ60 درصد در 10 تا 30 سال آینده به دیابت نوع دو مبتلا می‌شوند.
عوارض دیابت بارداری چیست؟
دیابت در دوران بارداری ممکن است باعث ماکروزومی، مرده‌زایی، ناهنجاری‌های قلبی، سندرم زجر تنفسی، بزرگی قلب و عوارض دیگری برای جنین شود.
