ناشنوایی در دوران جنینی و به دلیل عوامل ژنتیکی و یا به دلیل وجود عفونت در بدن مادر رخ میدهد. بعد از تولد و به دلیل وارد شدن عفونت به گوش و یا مغز نوزاد، ناشنوایی رخ میدهد.
علایم ناشنوایی در نوزادان این گونه خود را بروز میدهد که نوزاد قادر به شنیدن و عکسالعمل نشان دادن نسبت به صداهای بلند نیست و یا هنگامی که با او صحبت میکنید، عکسالعمل خاصی نشان نمیدهد.
از جمله بیماریهایی که سبب ناشنوایی و یا کم شنوایی در نوزاد میشوند شامل عفونت گوش میانی است که اگر شدید باشد، ممکن است منجر به بروز ناشنوایی در نوزاد شود.
همچنین سرخجه و سفلیس نیز در ابتلا موثر است؛ به طوری که اگر مادر بارداری که به بیماری سفلیس مبتلاست و درمان نشده، میتواند عفونت خود را به جنین سرایت دهد و او ناشنوا به دنیا آید.
مریم صادقیجم،متخصص شنوایی شناسی دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه کم شنواییها به سه دسته کلی تقسیم میشوند، اظهار کرد: کمشنواییهایی که منشا آنها گوش خارجی و میانی است، اصطلاحا به کمشنوایی انتقالی معروفند.
وی با اشاره به اینکه کم شنواییهای که علت بروز آن اختلالاتی در گوش داخلی و عصب شنوایی است و در دسته کم شنوایی حسی و عصبی میگنجند، ادامه داد: کمشنواییهای ترکیبی با عناوین میکس یا آمیخته تشخیص داده میشوند.
صادقیجم با اشاره به اینکه اگر بیماری دارای کاهش شنوایی باشد، اولین اقدام ارزیابی شنوایی است خاطرنشان کرد: با این ارزیابیها نوع اختلال کمشنوایی بررسی میشود.
این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: اگر کمشنوایی در زمره کمشنواییهای انتقالی و آمیخته باشد، با نظر متخصص گوش و حلق و بینی در پروسه درمانی قرار میگیرد.
وی دارو درمانی و در برخی موارد جراحی را از جمله درمان کمشنواییهای آمیخته عنوان کرد و افزود: در کمشنواییهای حسی و عصبی در شرایطیکه گوش میانی و خارجی را درگیر نکرده باشد و اعصاب شنوایی و یا سلولهای مویی حلزون آسیب دیده باشند، درمانهای دارویی و جراحیها کارایی ندارد و درمانها به سمت وسایل و ابزار کمک شنوایی سوق داده میشود.
دکترای تخصصی شنوایی شناسی گفت: از میان وسایل کمک شنوایی سمعک، متداولترین است.
صادقیجم با تاکید براینکه مبتلایان به بیماری کاهش شنوایی حسی و عصبی باید از سمعک استفاده کنند، ادامه داد: اگر فردی به هر دلیلی نتواند از سمعک استفاده کند، ممکن است سمعکهای قابل کاشت در گوش داخلی میانی و یا در مواردی کاشت حلزون انجام شود.
وی با یادآوری اینکه کم شنوایی انواع مختلفی دارد که با توجه به نوع و شدت آن تقسیم بندی میشود، ادامه داد: از لحاظ شدت، کم شنواییها متفاوتند، این موضوع به این دلیل است که قستهای مختلفی از سیستم شنوایی درگیر میشود.
وی افزود: اگر میزان کمشنوایی محدود باشد در زمره کمشنوایی خفیف و ملایم میگنجد، کمشنوایی اگر متوسط باشد عنوان کمشنوایی میانه تا شدید را دارد و اگر کم شنوایی بیش از ۷۰ تا ۸۰ درصد باشد کمشنوایی عمیق به آن گفته میشود.
صادقیجم افزود: در کمشنواییهای شدید وعمیق، فرد بدون استفاده از وسایل کمک شنوایی قادر به شنیدن نیست و حتما باید از این وسایل استفاده کند.
این متخصص شنوایی شناسی با بیان اینکه در ایران نیز، برنامه غربالگری کمشنوایی و شنوایی نوزادان در تمام بیمارستانها اجرا میشود، افزود: در این برنامه غربالگری هر نوزادی که متولد میشود، قبل از مرخص شدن از بیمارستان( در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول تولد) انجام میشود.
وی درباره درمان نوزادان مبتلا به کمشنوایی توضیح داد: میزان کمشنوایی و این که در هر فرکانسی چه میزان مشکل شنوایی وجود دارد تا قبل از سه ماهگی باید در نوزادان بررسی شود.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران به والدین توصیه کرد: در صورت ابتلای نوزاد به کمشنوایی، نوزاد برای انجام تستهای تشخیصی به مراکز درمانی تخصصی ارجاع داده شود چرا که قبل از شش ماهگی انجام اقدامات درمانی ضرورت دارد.
صادقیجم با بیان اینکه اقدامات درمانی برای نوزادان کمشنوا متنوع است، توضیح داد: تشخیص زودهنگام کمشنوایی در اثربخشی درمانها به میزان قابل توجهی اثربخش است، چرا که اگر دوره بحرانی یادگیری زبان طی شود و کودک در این دوره مواردی را که باید از محیط صوتی یاد بگیرد از دست بدهد، به درستی نمیتواند با زبان مادری ارتباط برقرار کند.
دکترای تخصصی شنوایی شناسی تاکید کرد:جنین از ۲۸ هفتگی شروع به شنیدن میکند، زمانی که در رحم مادر است صدای قلب مادر و در زمان تولد صدای محیط و از اطراف به رشد او کمک میکند.
صادقیجم با بیان اینکه کودکان از بدو تولد، یادگیری را آغاز و اولین کلمات را آرام آرام از یک سالگی به بعد میگویند، افزود: اگر کودکان کم شنوا درمان نشوند و آموزشهای لازم از سنین پایین آغاز نکنند، گفتار و زبان آموزی از طریق محیط به تاخیر میافتد و روند رشد دچار اختلال میشود.
وی با تاکید بر اینکه برنامه غربالگری شنوایی نوزادان، به صورت جهانی اجرا میشود خاطرنشان کرد: تست شنوایی باید به صورت الزامی در سراسر بیمارستانهای کشور اجرا شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره کاشت حلزون نیز توضیح داد: کاشت حلزون با کمک اعمال جراحی به افراد کم شنوا کمک میکند، افرادیکه به هر دلیلی نتوانند از سمعک استفاده کنند به شرط این که کاندیدای درمان با کمک کاشت حلزون باشند میتوانند به مراکز بیمارستانی کاشت حلزون مراجعه کنند و در صورت دارا بودن شرایط این اقدام درمانی انجام میشود.
دکترای تخصصی شنوایی شناسی با بیان اینکه سن طلایی کودکان برای کاشت حلزون یک تا دوسالگی است افزود: وسیلههای کاشت حلزون نیز از چند قسمت تشکیل می شود که با تشخیص پزشک مورد استفاده قرار میگیرد، کاشت حلزون در واقع گوش را دور میزند و مستقیما صداها از طریق تحریک الکتریکی در نزدیکی اعصاب شنوایی به مغز میرسد.
وی توانبخشی شنوایی را یکی از اصلیترین مراحل کاشت حلزون عنوان کرد و گفت: بدون انجام دورههای توانبخشی شنوایی انجام عمل کاشت حلزون معنا ندارد، در این دوره مغز آموزش داده میشود که هر آنچه سایرین میشنوند فردیکه کاشت حلزون و یا سمعک دارد نیز بشنود.
صادقیجم در پاسخ به این سوال که آیا با کاشت حلزون شنوایی کامل می شود یا خیر توضیح داد: در کودکان و یا افرادیکه به غیر از کم شنوایی مشکلات پردازشی، شناختی و درکی نداشته باشد، کاشت حلزون تقریبا شنوایی نرمال را به ارمغان می آورد.
وی درباره محدودیتهای حرکتی و یا ورزشی افرادیکه تحت درمان کاشت حلزون قرار گرفتهاند اشاره کرد و افزود: ممکن است برخی از اقدامات مثل تصویربرداریها اعمال شود ولی تقریبا محدودیت حرکتی به استثنای ورزشهای سنگین برای این افراد منعی ندارد.
این دکترای تخصصی شنوایی شناسی به مهمترین نیازهای جامعه ناشنوایان اشاره کرد و افزود: این افراد نیاز به درک شدن دارند، ناشنوایان هیچ تفاوتی با سایر افراد جامعه ندارد، آنها ” منهای نیازهای اجتماعی، شغلی و تحصیلی ” نیاز به درک شدن دارند، نباید به این افراد نگاه متفاوت داشته باشیم، تنها تفاوت این است که ممکن است سطح صدای که افراد عادی می شوند را این افراد کمتر بشنوند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خاتمه یادآوری کرد: جامعه ناشنوایان تفاوتی با سایر افراد جامعه ندارند و همانند سایر افراد نیازهای معمول دارند.