در ادامه این مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
هرچند نسبت به گذشته تعداد زوج هایی که نمی‌توانند به راحتی باردار شوند و با مشکل رو به رو هستند بیشتر شده است، اما خوشبختاته با کمک درمان‌ها و روش‌های کمک باروری موجود، اکثر زوج‌های نابارور می‌توانند تجربه‌ی بارداری و داشتن فرزند را داشته باشند.
آی وی اف یا کاشت یکی از این روش‌های کمک باروری است که میلیون‌ها زوج از طریق آن توانسته‌اند باردار شوند و فرزند خود را به دنیا بیاورند. این روش یکی از رایج‌ترین و موفقیت آمیزترین روش‌های درمان ناباروری است. ولی ای وی اف چیست؟ چه موقع از آن کمک گرفته می‌شود؟ چقدر می‌تواند تاثیرگذار باشد؟ در ادامه این مطلب به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
آی وی اف چیست
به سلول جنسی خانم تخمک و به سلول جنسی آقا اسپرم گفته می‌شود. در لقاح طبیعی در اواسط سیکل تخمک از یکی از تخمدان‌ها آزاد می‌شود و اسپرم هم خودش را به آن می‌رساند و بارداری شروع می‌شود. اما اگر تخمک کافی و خوب وجود نداشته باشد، مسیر رسیدن اسپرم به تخمک بسته باشد یا اسپرم نتواند به تخمک برسد، به یک روش کمکی به اسم آی وی اف نیاز است. اما نهایتا آی وی اف چیست؟
ای و یاف همان لقاح آزمایشگاهی تخمک و اسپرم است. در واقع در آی وی اف، لقاح اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاه انجام می‌شود و بعدش جنین تشکیل شده به رحم انتقال داده می‌شود. در این روش تخمک و اسپرم در محیط مناسب کنار هم قرار می‌گیرند تا اسپرم بتواند تخمک را بارور کند.
چه زمانی ای وی اف به زوجین پیشنهاد می‌شود
معمولا انجام ای وی اف در مواردی که زوجین نابارور یکی از مشکلات زیر را داشته باشند، به عنوان یکی از روش‌های درمان ناباروری پیشنهاد می‌گردد:
- واریکوسل؛
- انسداد لوله‌های فالوپ یا چسبندگی لگن؛
- ناباروری مردان مانند کاهش تعداد یا تحرک اسپرم؛
- عدم موفقیت در دو تا چهار چرخه‌ی تحریک تخمدان با IUI ؛
- سن بالای زن (بیش از ۳۵ سال)؛
- کاهش ذخیره‌ی تخمدانی (کاهش تعداد تخمک‌ها)؛
- اندومتریوز شدید؛
- ناباروری با علل ناشناخته.
مراحل آی وی اف
روند IVF با توجه به شرایط هر زوج ممکن است به شکل متفاوتی پیش رود اما به صورت کلی مراحل آی وی اف به صورت زیر است:
انجام آزمایشات و بررسی‌های تخصصی
انجام بررسی‌های اولیه توسط متخصص زنان و نازایی و اورولوژیست به منظور تشخیص ضرورت استفاده از این روش، و در صورت مناسب بودن این روش، وارد کردن خانم به سیکل درمان (مصرف داروهای محرک تخمک گذاری).
تحریک تخمدان‌ها
در مرحله تحریک یک چرخه IVF، تقریباً ۸ تا ۱۴ روز از داروهای هورمونی تزریقی برای تحریک تخمدان‌ها و تولید تخمک استفاده می‌شود. این داروها به تخمک‌های در حال رشد کمک می‌کنند تا فرآیند بلوغ را تکمیل کنند و قبل از زمان مورد انتظار تخمک‌گذاری، عمل تخمک‌کشی یا پانکچر انجام شود.
عمل تخمک کشی یا پانکچر
تخمک‌کشی حدود یک ربع طول می‌کشد. در طول عمل، پزشک تحت یک بیهوشی سبک یک سوزن باریک را به داخل هر تخمدان هدایت می‌کند تا مایع حاوی تخمک را از هر فولیکول خارج کند.
لقاح
پس از بازیابی تخمک، نمونه اسپرم همسر توسط جنین‌شناس بررسی می‌شود و اسپرم و تخمک لقاح پیدا می‌کنند.
رشد جنین در آزمایشگاه
رشد جنین پس از لقاح آغاز می‌شود. یک جنین شناس، هر جنین در حال رشد را طی ۳ تا ۵ روز بررسی می‌کند.
انتقال جنین
انتقال جنین یک روش ساده است که تنها حدود ۵ دقیقه طول می‌کشد و نیازی به هم بیهوشی ندارد. جنین شناس لوله باریک مخصوص انتقال را در آزمایشگاه جنین شناسی با جنین پر می‌کند و سپس پزشک لوله را وارد رحم می کند و جنین را با مقدار کمی مایع به داخل رحم انتقال می‌دهد.
مراحل ای وی اف چقدر طول می‌کشد
طبیعی است که یکی از نگرانی‌هایی که قبل از شروع روند آی وی اف وجود دارد، نگرانی در مورد مدت زمانی است که باید به این پروسه اختصاص داد.
قبل از شروع دوره درمان IVF، از اولین ویزیت و مشاوره، بررسی مدارک و پرونده پزشکی تا بررسی‌های سونوگرافیک و آزمایشات لازم برای شروع روند IVF، حدود یک ماه زمان صرف خواهد شد.
پس از انجام این مراحل، درمان IVF آغاز می‌شود و ابتدا حدود دو هفته داروهای محرک تخمک‌گذاری تجویز می‌شود. در این مدت آزمایش های لازم و سونوگرافی، برای کنترل وضعیت فولیکول ها و رحم انجام می‌گیرد و پس از این دو هفته، عمل تخمک‌کشی یا پانکچر انجام می‌شود که در حدود نصف روز طول می‌کشد. پس از آن لقاح تخمک و اسپرم در آزمایشگاه صورت می‌گیرد و حدود ۳ تا ۵ روز بعد از لقاح، جنین برای انتقال بررسی شده و سپس انتقال جنین انجام می‌گیرد؛ البته اگر شرایط رحم مناسب رشد جنین باشد. در غیر این صورت انتقال جنین به سیکل بعدی موکول می‌شود.
در آخر حدود دو هفته پس از اتمام طول درمان IVF، در دو مرحله آزمایش بتا یا همان آزمایش خون بارداری انجام می شود تا از وجود بارداری اطمینان حاصل شود.
شانس موفقیت ای وی اف
شانس موفقیت ای وی اف با توجه به سن فرد، مشکلات باروری، بارداری قبلی، شیوه زندگی، نحوه درمان، تجهیزات استفاده شده و تجربه پزشک متفاوت خواهد بود. به صورت کلی بیش از نیمی از آی وی اف‌هایی که در مرکز مام انجام می‌شود، موفقیت‌آمیز است.
عوارض احتمالی آی وی اف
نمی‌توان گفت مصرف داروهای هورمونی و پروسه آی وی اف با هیچ عارضه‌ای همراه نیست؛ حتی داروهایی که برای یک سرماخوردگی ساده هم مصرف می‌شود ممکن است به صورت کوتاه مدت عوارضی را برای شما به همراه داشته باشد. اما این عوارض آنقدر جدی و خطرناک نیستند که شما را از درمان منصرف کند. از عوارض ای وی اف می‌توان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- خروج مقدار کمی مایع شفاف یا آغشته به خون پس از اتمام پروسه‌ی آی وی اف؛
- سردرد؛
- کرامپ (گرفتگی) خفیف شکم؛
- درد شکمی؛
- نفخ خفیف؛
- یبوست؛
- تندرنس(حساسیت) پستان.
از دیگر عوارض ای وی اف، می‌توان از افزایش چند قلوزایی به دلیل انتقال چندین جنین در رحم طی پروسه‌ی ای وی اف نام برد و به همین علت ریسک زایمان پره ترم (زودرس)، وزن کم هنگام تولد و عوارض معمول در بارداری‌های چندقلویی نیز افزایش می‌یابد.
هزینه آی وی اف
هزینه آی وی اف بسته به مرکزی که انتخاب می‌کنید، متفاوت خواهد بود. هزینه‌های آی وی اف به سه بخش هزینه‌های دارو، هزینه اقدامات تشخیصی مثل سونوگرافی و هزینه جراحی تقسیم می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت هزینه‌ی روش‌های کمک بارروری از جمله هزینه ای وی اف در سراسر دنیا زیاد بوده و بهتر است افراد با در نظر گرفتن این هزینه ها برای درمان ناباروری اقدام کنند.
کلام آخر
در این مقاله به پاسخ این سوال که آی وی اف چیست، چه مراحلی دارد و عوارض آن، پرداختیم. آی وی اف برای زوجین ناباروری و یا زوجینی که قصد تعیین جنسیت جنین خود را دارند، یک روش مطئن برای باروری است. کلیه خدمات مربوط به ناباروری و درمان آن اعم از ای وی اف (IVF) در مرکز تخصصی مام با پیشرفته ترین تجهیزات روز دنیا ارائه می‌گردد.
