آرمان زنان : مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی ماسوله با بیان این مطلب می‌گوید: حضور ارزیابان یونسکو در سایت معرفی برای ثبت جهانی، به معنای طرح ایراد نیست؛ بلکه نمایندگان یونسکو برای راستی‌آزمایی آنچه در پرونده ثبتی درج شده است به منطقه می‌آیند تا آنچه را در ظاهر می‌بینند در گزارشی به کمیته کوموس ارائه کنند. به گفته محمد سنایی؛ از این طریق و با این گزارش نظر هیأت 21 نفره را که اعضای دفتر ثبت جهانی یونسکو است جلب می‌کنند. این کمیته طی رأی‌گیری، تصمیم می‌گیرد که آیا این واحد ثبتی واجد ارزش ثبت است یا خیر.
او می‌گوید : برنامه بازدید ارزیاب یونسکو، برنامه‌ای از قبل تنظیم شده است که ما برایشان ارسال می‌کنیم و براساس آن برنامه، موارد را بازدید می‌کند.
سنایی درخصوص بازدیدهای نعیمه احمدبن کاری می‌گوید: ارزیاب یونسکو از تمام موارد فرهنگی، تاریخی و طبیعی ماسوله بازدید کرد. در این بازدید؛ منظر ماسوله، موارد فرهنگی، زندگی موقت و سکونتگاه‌های موقت، رمه‌داری و چوپانان اطراف ماسوله، سایت‌ها و بناهای تاریخی مثل مساجد، آسیاب و بازار تاریخی ماسوله و… دیده شد. همچنین نماینده یونسکو طی این بازدیدها، صحبت‌هایی با مردم ماسوله درخصوص آیین، رسوم، نحوه زندگی و … داشت.
رفع موانع ثبت جهانی ماسوله
سنایی با بیان اینکه آشفتگی‌های منظری ماسوله حل شده است، به رفع تمام موانع اشاره می‌کند و می‌گوید: طی همکاری که کلیه دستگاه‌ها با میراث فرهنگی داشتند توانستیم بسیاری از موانع را برطرف کنیم؛ از جمله ساماندهی پراکندگی کابل‌های برق، ساماندهی ترافیک خودرویی، تخریب اسکلت فلزی عرصه فضای سبز ماسوله، ساماندهی کابل‌های مخابرات، حذف بنای داربستی در یکی از ورودی‌های اصلی ماسوله که برخلاف موازین و ضوابط بود، از تعهداتی بود که باید اجرا می‌شد.
او می‌افزاید: موارد دیگر مثل تأمین پارکینگ برای کاهش بار ترافیکی و ایجاد تصفیه خانه فاضلاب، نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت دارد که مانعی برای ثبت جهانی محسوب نمی‌شوند و در دستور کار قرار دارد.مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی ماسوله درخصوص احتمال موفقیت پرونده، بسیار خوشبین است و معتقد است با توجه به سختگیری انتخاب پرونده و رقابت شدید بین گزینه‌های دیگر، ماسوله آمادگی بیشتری از نظر جامعه محلی و مردم را دارا بود و براساس تجاربی که در ارسال پرونده‌های ثبت جهانی داشتیم، ماسوله انتخاب شد. همچنین با توجه به اعتماد و تجربه‌ای که در سال‌های گذشته داریم، احتمال ثبت جهانی ماسوله خیلی بالا است.
سنایی، برند شدن ماسوله را یکی از مزیت‌های مهم ثبت جهانی ماسوله می‌داند و معتقد است: علاوه بر مزایای اقتصادی، ماسوله برندی برای کشورمان در صنعت گردشگری در کل جهان می‌شود. با این ثبت، کشور ما یک کالا و یک برند دیگر در صنعت گردشگری معرفی می‌کند که از این طریق گردشگری و درآمدزایی و اقتصاد تقویت می‌شود.
به گفته این کارشناس میراث فرهنگی، در صورت ثبت، این اثر بشدت حفاظت می‌شود و در صورت آسیب‌های طبیعی و غیر طبیعی، تمام دنیا در مرمت و بازسازی آن سهیم می‌شوند و اعتباراتی برای مرمت و بازسازی آن در نظر می‌گیرند.سنایی، مشاوره‌های جهانی را دارای اعتبار بالا می‌داند که در صورت ثبت جهانی نصیب کشورمان می‌شود؛ بالاتر از همه این موارد، کارشناسان ما می‌توانند در زمینه‌های علمی و تاریخی یک ثبت جهانی، مشاوره دهند و اطلاعات مهمی را دریافت کنند و این موضوع به غنای فرهنگی و تاریخی کشورمان می‌افزاید.
مشارکت جامعه محلی
مدیر پایگاه پژوهشی میراث فرهنگی ماسوله، نقش مردم و جامعه محلی ماسوله را بیشتر از اعتبارات مالی و اعتبارات دولتی می‌داند و می‌گوید: در بیشتر برنامه‌ها و پروژه‌های حفاظتی و مرمتی، مشارکت مردم و جامعه محلی مهم‌ترین نکته است. شاید بتوان گفت که در موفقیت یک پروژه، شاید 15 درصد اعتبارات دولتی هزینه شود؛ اما نقش پررنگ جامعه محلی در این موفقیت چشمگیر است.
به گفته سنایی از سال 1393 ماسوله به صورت کاملاً استاندارد مدیریت و حفاظت می‌شود و برای آن، مردم ماسوله بهای هزینه ثبت جهانی را پرداخت می‌کنند و عملاً هزینه‌ای که برای کارهای مرمتی شان انجام می‌دهند براساس ضوابط جهانی است و به همین جهت این سایت چیزی از سایت‌های جهانی کم ندارد. این اتفاق خوبی برای مردم ماسوله بوده و صبرشان از گذشته تا به امروزه در حال نتیجه دادن است.
به اعتقاد این کارشناس میراث فرهنگی، برگ برنده ماسوله، مردم و فرهنگ ماسوله است که همیشه به آن می‌بالیم و می‌نازیم. فرهنگی که حاصل تعاملات اجتماعی فرهنگ‌های مختلف است و ما امروز به عنوان فرهنگ ماسوله به مردم جهان معرفی می‌کنیم.روستای پلکانی ماسوله سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شد، در سال ۲۰۰۷ میلادی (1386) پرونده آن با توجه به معماری و فرهنگ بومی وارد فهرست موقت میراث یونسکو شد، اما هیچ‌گاه فرصت بررسی و ثبت جهانی برای آن مهیا نشد. حالا پس از ۱۵ سال، پرونده منظر فرهنگی ماسوله در یونسکو باز شده و ارزیاب این سازمان فرهنگی از ششم تا یازدهم مهرماه ۱۴۰۱ برای راستی‌آزمایی و بررسی‌های میدانی به این منطقه سفر کرده بود.
