در آزمایش بتا بارداری هورمون خاصی به نام گنادوتروپین جفتی انسانی (beta-hCG) که در طول بارداری تولید می‌شود، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. برای انجام این آزمایش هم می‌توان از ادرار و هم خون برای جستجوی hCG استفاده کرد. تست‌های بارداری خانگی از ادرار برای تشخیص hCG استفاده می‌کنند اما در آزمایشگاه‌ها به‌منظور تشخیص سریع‌تر و دقیق بارداری از نمونه خون برای انجام آزمایش بتای بارداری استفاده می‌شود. با ما همراه باشید تا با مطالب مهم در خصوص آزمایش بتای بارداری آشنا شوید.
آزمایش بتای بارداری چیست؟
از همان ابتدای بارداری، بدن برای حمایت از رشد جنین شروع به تغییراتی می‌کند که یکی از آنها تولید هورمون hCG است. حدود ۶ تا ۱۰ روز پس از لقاح و انجام شدن لانه گزینی، سطح hCG رو به افزایش می‌رود. تست بارداری راهی برای شناسایی این هورمون و تعیین باردار بودن است. تست‌های بارداری با شناسایی گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) که هنگام بارداری تولید می‌شود، کار می‌کنند. دو نوع اصلی تست بارداری وجود دارد که شامل آزمایش ادرار و آزمایش خون است. آزمایش ادرار اغلب در خانه و به صورت کیت بی‌بی چک خانگی انجام می‌شود. این نوع تست را بدون نسخه و در قیمت‌های مختلفی می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد. اما آزمایش خون برای بررسی بارداری باید توسط کادر تخصصی و با دریافت نمونه خون انجام گردد.
چه زمانی انجام آزمایش خون بتای بارداری لازم است؟
آزمایش خون hCG در موارد زیر انجام می‌شود:
- تایید بارداری
- تعیین سن تقریبی جنین
- تشخیص بارداری‌های غیرطبیعی مانند حاملگی خارج از رحم
- تشخیص سقط جنین
- غربالگری برای سندرم داون
آزمایش خون hCG گاهی اوقات برای تشخیص بارداری قبل از انجام برخی روش‌های پزشکی مثل درمان با اشعه ایکس که ممکن است به جنین آسیب برساند، استفاده می‌شود. اگر در چنین مواردی جواب آزمایش hCG مثبت شود، پزشکان به صورتی درمان را پیش می‌برند که به جنین آسیبی نرسد.
آیا آزمایش بتای hCG به جز تشخیص بارداری کاربرد دیگری نیز دارد؟
بتا hCG اگرچه یک هورمون بارداری است اما در برخی تومورها نیز تولید می‌شود و می‌تواند به عنوان یک نشانگر تومور در نظر گرفته شود. به این معنی که این ماده توسط برخی از انواع تومورها به خون رها می‌شود. به همین دلیل در برخی موارد، آزمایش خون hCG برای ارزیابی و مدیریت انواع خاصی از سرطان نیز قابل استفاده است. سرطان‌هایی که باعث بالا رفتن سطح hCG می‌شوند، عبارتند از:
- سرطان رحم یا کوریوکارسینوما
- سرطان ریه
- سرطان پستان
- سرطان تخمدان
- مشکلات غیرسرطانی مانند سیروز کبد و بیماری التهابی روده (IBD)
آیا آزمایش بتای hCG برای مردان هم تجویز می‌شود؟
اگرچه hCG غالبا برای تشخیص بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرد اما این هورمون ممکن است در بعضی شرایط در مردان نیز تولید شود. مثبت شدن آزمایش خون hCG در مردان می‌تواند نشان دهنده ابتلای فرد به سرطان بیضه باشد. اگر در معاینه پزشکی توده‌ای در بیضه‌های مرد تشخیص داده شود و یا اگر پزشک به سرطان بیضه مشکوک شود، آزمایش بررسی hCG را برای بیمار تجویز می‌کند.
آیا مصرف دارو بر جواب آزمایش بتای بارداری تاثیر دارد؟
در آزمایش hCG هم ممکن است نتایج منفی کاذب و هم نتایج مثبت کاذب برای بارداری گزارش شود. پزشک به شما در تفسیر آزمایش کمک می‌کند و در صورت وجود هر گونه شک و تردید در جواب آزمایش، تکرار آن درخواست می‌شود. بعضی از داروها از جمله داروهای حاوی hCG مانند داروهای باروری Profasi، Pregnyl و Pergonal ممکن است با نتایج آزمایش بتای بارداری تداخل داشته باشند. مصرف برخی مواد روانگردان مانند ماری جوانا نیز می‌تواند منجر به افزایش سطح hCG و بروز نتیجه مثبت کاذب شود. نتایج آزمایش همچنین ممکن است تحت تأثیر وجود تومورهای hCG زا قرار بگیرند. این نوع تومورها معمولاً در اندام‌های تناسلی یافت می‌شوند و باعث بالا رفتن سطح hCG به خصوص در مردان می‌شوند.
چه زمانی باید آزمایش بارداری بدهم؟
اگر فکر می‌کنید باردار هستید، بهتر است یک آزمایش انجام دهید و از موضوع مطمئن شوید. آزمایش beta hcg در تشخیص بارداری به شما کمک کنند. در بسیاری از موارد، ۱۰ روز پس از لقاح و بارور شدن تخمک، نتیجه آزمایش خانگی مثبت می‌شود. برای اطمینان از نتیجه بدست آمده، بهتر است پس از اولین پریود از دست رفته آزمایش را تکرار کنید. اگر آزمایش را خیلی زود انجام دهید ممکن است جواب منفی شود. برای رسیدن به جواب دقیق‌تر و سریع‌تر می‌توانید از آزمایش خون بتای بارداری استفاده کنید. برای انجام این آزمایش یک نمونه خون توسط متخصص خون‌گیری از ساعد شما دریافت و در آزمایشکاه بررسی می‌شود.
چه ساعتی در روز برای انجام تست بارداری مناسب‌تر است؟
به طور کلی، اولین ادرار صبحگاهی بهترین زمان برای انجام آزمایش ادرار و استفاده از بی‌بی چک است. با این حال، برخی از کیت‌های خانگی بارداری به اندازه کافی حساس هستند تا hCG را بدون توجه به زمان انجام آزمایش نیز تشخیص دهند. برای بدست آوردن نتیجه بهتر صبر کنید تا سه ساعت از آخرین ادرار شما گذشته باشد. علت انجام آزمایش بی‌بی چک در اول صبح یا سه ساعت پس از آخرین ادرار این است که در چنین شرایطی غلظت هورمون hCG در ادرار بیشتر شده و احتمال کسب نتیجه دقیق‌تر افزایش می‌یابد.
بعد از مثبت شدن تست بتای بارداری چه باید کرد؟
اگر تست بارداری را در خانه انجام داده‌اید و نتیجه مثبت شده است، باید در ابتدا به پزشک مراجعه کرده و موضوع را با پزشک مطرح نمائید. پزشک ممکن است برای تایید بارداری آزمایش خون بتای بارداری را برای شما تجویز نماید. در صورت تائید شدن بارداری موارد زیر توسط پزشک توصیه می‌شوند:
- ویتامین‌های دوره بارداری به‌خصوص اسید فولیک را مصرف کنید. این ویتامین‌ها از جمله اسید فولیک در جلوگیری از بروز عوارض در جنین کمک می‌کنند.
- عادات ناسالمی مانند مصرف الکل یا سیگار را در دوره بارداری ترک کنید. همچنین مصرف کافئین روزانه در دوره بارداری باید متعادل و در حد سالم باشد.
آیا نوشیدن آب زیاد می‌تواند بر تست بتای بارداری تاثیر بگذارد؟
نوشیدن بیش از حد آب یا هر نوشیدنی دیگری می‌تواند بر تست بارداری خانگی تاثیر بگذارد. غلظت هورمون hCG در اول صبح در ادرار بیشتر است و احتمال مثبت شدن آزمایش تقویت می‌شود. اما هرچه نوشیدن آب بیشتر شود و تخلیه ادرار افزایش یابد غلظت هورمون در ادرار کمتر می‌شود و ممکن است نتیجه منفی کاذب بدست آید. البته برای آزمایش خون بتای بارداری نوشیدن مایعات تاثیری بر عملکرد تست ندارد چراکه آزمایش قادر است با دقت بالا کمترین ذرات موجود در خون را شناسایی کند.
اگر جواب آزمایش بارداری منفی شود چه باید کرد؟
در این صورت دو حالت ممکن است، یا اینکه باردار نیستید و یا اینکه سطح هورمون بارداری هنوز به اندازه‌ای بالا نیست که توسط آزمایش قابل تشخیص باشد. این مورد به خصوص ممکن است برای تست‌های بی‌بی چک خانگی رخ دهد. اگر زود آزمایش داده باشید هنوز غلظت هورمون hCG به حدی نرسیده است که در تست قابل تشخیص باشد. بنابراین باید تست را در زمان دیگری و معمولا پس از اولین پریود از دست رفته تکرار کنید. اگر این بار نیز به نتیجه منفی رسیدید به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش بتای خون بارداری برای شما تجویز گردد.
انجام آزمایش بتای بارداری در منزل
در این مقاله با اهمیت آزمایش بتای بارداری و مزایای آن آشنا شده‌اید. برای انجام آسان و مطمئن آزمایش bhcg این امکان فراهم شده است تا آزمایش خون را در منزل خود و بدون مراجعه به آزمایشگاه انجام دهید. به جای صرف زمان برای تردد به آزمایشگاه و منتظر ماندن در صف پذیرش و نمونه‌گیری، تنها با صرف چند دقیقه می‌توانید آزمایش مورد نیاز خود را به صورت آنلاین در وبسایت هومکا به آدرس www.homeca.ir ثبت کرده تا آزمایش شما مطابق نسخه و یا بدون نسخه در کمترین زمان ممکن انجام گردد.
